ر دو روز از سال، خورشید به هنگام ظهر بر مکه معظمه عمود میتابد و هر ناظری روی زمین میتواند با نگاه کردن به خورشید در آن لحظه، جهت قبله خود را تعیین کند. روز ۲۵ تیر (ساعت ۱۳ و ۵۷ دقیقه به وقت ایران) و همچنین روز ۷ خرداد (ساعت ۱۳ و ۴۸ دقیقه) یعنی در لحظه اذان ظهر به افق مکه ، جهت خلافِ سایه شاخص در هر مکان ، جهت قبله را نشان میدهد.
از دیرباز تعیین جهت قبله مورد توجه مسلمانان بوده است و شناسایی آن برای انجام برخی اعمال مذهبی یک نیاز اساسی محسوب میشود. با استفاده از روشهای متفاوت میتوان جهت قبله را تشخیص داد مانند روابط مثلثات کروی، طریقه رسمی، قطبنما و غیره اما روش بسیار ساده و دقیقتر نیز وجود دارد. با استفاده از مقدار سایه شاخص در زمان معین میتوان جهت قبله را تشخیص داد. در روزهای مشخصی از سال آفتاب در لحظه ظهر شرعی در سمت رأس خانه خدا قرار میگیرد و این لحظه زمانی است که میل خورشید یا فاصله مرکز خورشید تا استوای سماوی معادل عرض جغرافیایی مکه است.
بهترین روش برای تعیین قبله، موقعیت خورشید در دو روز خاص از سال است، وقتیکه خورشید دقیقاً در بالای سر مکه معظمه قرار میگیرد. در زمان اذان ظهر این دو روز، خورشید در جهت قبله قرار میگیرد و تمام ساکنین کره زمین می توانند با کمک یک شاخص، جهت قبله را تعیین کنند.
در روز ۷ خرداد ، ساعت ۱۳ و ۴۸ دقیقه و ۲۵ تیر ، ساعت ۱۳ و ۵۷ دقیقه به وقت تابستانی ایران (مقارن با لحظة اذان ظهر در مکة معظمه) جهت خلاف سایة شاخص در هر مکان جهت قبله را نشان میدهد.
البته اگر به هر دلیلی نتوانستید این کار را در تاریخ ذکر شده انجام دهید ، در روزهای آینده اقدام نمایید ، چرا که یک یا دو روز اختلاف ، تاثیر چندانی نخواهد داشت.
در هر صورت اگر نتوانستید قبله را از روی سایه تشخیص دهید می توانید با استفاده از برنامه قبله یابی که توسط مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی ـ نجومی ارائه گردیده قبله خود را بیابید برای استفاده از این برنامه اینجا کلیک کنید.